Donanma Cemiyeti Piyangosu (1917)

İkinci Meşrutiyet'in birinci yılında (6 Temmuz 1909'da) kurulan Donanma-yı Osmani Muavenet-i Milliye Cemiyeti, çeşitli bağış (iane) yollarıyla gelir sağlamayı amaçlarken, piyangodan da yararlanmayı düşünmüştür.

Kuruluşundan sekiz yıl sonra, geliriyle bir tersane yaptırmak üzere, savaş sırasında çıkarılmasını sağladığı piyangolu tahvilleri ilişkin yasa şöyledir:

Donanma Cemiyeti' nce inşası mutasavver tersane için sermaye tedariki zımnında Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası marifetiyle ihraç olunacak ikramiyeli tahvilat hakkında layiha-i kanuniye.

İtibar-ı Milli Bankası, bu tahvillerden 400.000 kadarını yüzde 15 - 20 eksiğine almış, fakat bunların pek azılli satabilmiştir.

Tedavüle çıkarılmadan Donanma Cemiyeti' nin elinde kalan 600.000 kadar tahvil de, Damat Ferit Paşa hükumetince Cemiyeti fesheden 2 Mayıs 1919 tarihli Heyet - i Vekile Kararnamesiyle Hazineye devredilmiştir. Cumhuriyet döneminde ise 12 Aralık 1925 tarih ve 689 sayılı kanunla bu kararname kaldırılarak, eski Donanma Cemiyeti' nin Hazineye intikal eden parası ve gayrimenkulleri dışındaki hakları Türk Tayyare Cemiyeti' ne verilmiştir. (Üçüncü tertip Düstur, cİlt 7, s. 218)

İtibar-ı Milli Bankası 21 Haziran 1927 tarih ve 116 sayılı Kanunla (Üçüncü tertip Düstur, cild 6, s. 1734) Türkiye İş Bankası'na devredilirken, elinde kalan 178.150 Donanma Cemiyeti tahviIi de İş Bankası' na geçmiştir. "Mülga Donanma Cemiyeti tarafindan çıkarılan İkramiyeli Piyango Tahvillerinin Kaldırılması hakkında "ki 3672 sayılı Kanunun kabul edildiği 5 Temmuz 1939'a kadar sadece 61.000 tahvil, her yıl Bankaca itfa edilmekteydi. Bunların pek faiz getirmediği, Borsada işlem görmediği, ancak uzun vadeli piyango bileti niteliğinde oldukları gözönüne alınarak, söz konusu kanunla derhal bedelleri ödenerek ortadan kaldırılmışlardır.